Anders kijken is meer zien

Veiligheid valt of staat niet alleen met het gedrag van medewerkers, maar ook met het beleid dat uw organisatie voeren wil. In de meeste organisaties wordt door de directie bepaald welk budget er beschikbaar is voor veiligheid. En indirect geeft dit budget aan welke waarde de bedrijfsvoering aan deze veiligheid hecht. De belangrijkste vraag die bij het vaststellen van zo’n budget als eerste gesteld moet worden, is: Wat willen we? Streven we naar nul bedrijfsongevallen per jaar? Óf zetten we in het andere uiterste het productieproces voorop met alle mogelijke gevolgen van dien? En waar leggen we dan de grens?

Veiligheid kost namelijk geld. Echter, een ongeval kost meer. Onveilige situaties kunnen leiden tot bedrijfsongevallen en indirect ook tot bijvoorbeeld inspecties van de I-SWZ (voormalige arbeidsinspectie) met eventuele sancties, reputatieschade, afnemende motivatie van medewerkers en/of ziektekosten. Wilt u dat veiligheid bij de directie hoger op de agenda komt te staan, maak dan onderbouwd met cijfers inzichtelijk, wat alle mogelijke kosten & gevolgen zijn in geval van een bedrijfsongeval voor zowel de operationele als de financiële risico’s.

Kijkt u als veiligheidsprofessional door een veiligheidsbril, zodat wanneer u ergens nieuw binnenkomt uw oog direct valt op de veilige of juist onveilige situaties? Het dragen van zo’n figuurlijke bril is voor uw functie onmisbaar. Waar anderen misschien weinig tot geen oog hebben voor gevaarlijke situaties is het uw taak om deze situaties te herkennen en hierop te reageren. Medewerkers hebben vaak andere doelstellingen en veel gehoorde uitspraken voor wat betreft het naleven van veiligheidsregels zijn: ‘het is nog nooit fout gegaan’ of ‘we doen het al jaren zo’.

Wist u bijvoorbeeld ook dat er voor nieuw personeel een verhoogde kans op een bedrijfsongeval bestaat? Nieuwe medewerkers worden de eerste weken vaak aan de hand meegenomen. Zodra ze echter zelfstandig moeten werken, ontbreekt vaak de kennis van de veiligheidsregels die bij uw organisatie gelden. Een veiligheidsinstructie of -training bij indiensttreding zou dus eigenlijk voor iedere nieuwe medewerker een must moeten zijn. Maar ook routinewerk kan een valkuil zijn, waardoor een zekere blindheid optreedt voor de mogelijke gevaren.

Het is vaak nog steeds zo dat er pas actie wordt ondernomen nadat er een ongeval heeft plaatsgevonden. Wees dus proactief. En dat begint met informeren en bewustwording creëren. Maar hoe doe je dat?

Zowel een sanctiebeleid als een beloningsbeleid worden veel toegepast om te zorgen dat medewerkers zich aan de veiligheidsregels houden. Ook zijn startwerkbesprekingen en toolboxmeetings uitgelezen momenten om het onderwerp veiligheid te bespreken. Alhoewel dit zeker effect heeft en bijdraagt, is het ook wenselijk om de medewerkers zover te krijgen, dat ze zelf het belang en de waarde van veiligheid inzien, zonder ze te moeten straffen of belonen. Een nog redelijk nieuwe trend op dit gebied is gamificatie, oftewel op een speelse manier proberen de medewerkers te motiveren en te laten zien waarom veiligheid zo belangrijk is. Het zijn soms hele eenvoudige en kleine aanpassingen die het speleffect al creëren. Denk bijvoorbeeld aan het toevoegen van 'winnende' of 'verliezende' geluiden. Het spelelement moet ervoor zorgen dat bepaald gedrag aangeleerd wordt en dat het ‘leuk’ wordt om je aan de regels te houden. Een leuk voorbeeldje vindt u hier. Maak veiligheidsregels zodanig leuk en uitdagend en grote kans dat medewerkers zich eraan houden!

Niet alleen mensen hebben een groot aandeel in het aspect veiligheid, ook de machines zelf maken hier een belangrijk onderdeel van uit. Zo is goed onderhoud belangrijk. Machines blijven hierdoor betrouwbaar én u bespaart er ook nog eens kosten mee. Een tweede waardevolle toevoeging kan het plaatsen van camera’s zijn. U slaat hiermee meerdere vliegen in één klap. Camera’s houden toezicht op het productieproces en op de menselijke handelingen. Dankzij intelligentie in camera’s is het mogelijk om allerlei parameters in te stellen waarbij alarmen gegenereerd worden als er een afwijking wordt geconstateerd. Of wat dacht u van software die het gehele productieproces en het functioneren van de machines analyseert en hierdoor kan voorspellen wat de mogelijke risico’s of gevaren in de toekomst gaan zijn als er geen actie ondernomen wordt. In het digitale tijdperk van tegenwoordig zijn er heel veel mogelijkheden. Misschien wel meer dan u tot nu toe bekend is.