Eén-tweetje met de veiligheidscoördinator

Zo af en toe zie je de Engelse tribunes – dichtbij het veld – weer opduiken. De Amsterdam Arena heeft haar ‘gracht’ in de zomerstop van 2015 aan één zijde gedicht, zodat er 296 extra zitplaatsen zijn gecreëerd. Met deze uitbreiding biedt de Arena plaats aan 53.346 bezoekers. Bij een calamiteit kan met zoveel supporters chaos ontstaan. Crowd control is een belangrijk onderdeel van een calamiteitenplan voor voetbalstadions. Hoe ontruim je een stadion dat gevuld is met meer dan 50.000 mensen? En wat te doen met supporters die door de achterstand van hun club hun agressie niet de baas kunnen blijven? Zonder het gebruik van de juiste technische hulpmiddelen is crowdmanagement en toegangscontrole haast een ‘mission impossible’ geworden.

Begin februari 2015 is de Wet MBVEO, de Voetbalwet, aangescherpt. Dit maakt het makkelijker om notoire relschoppers aan te pakken. De verscherping is gericht op de vervolging van relschoppers, die kan oplopen tot een stadionverbod van 5 jaar. Zo kunnen zogenaamde ‘first offenders’ bij ernstige verstoring van de openbare orde ook een stadionverbod krijgen. Zo’n verstoring vond in mei 2016 ook plaats in Breda. NAC speelde tegen Willem II en de aanhang van de Bredase club heeft zich onder andere schuldig gemaakt aan het uiten van spreekkoren en het tonen van spandoeken met kwetsende teksten richting de voetbalbond. NAC verloor de wedstrijd en kreeg vervolgens een boete van 5000 euro. Dubbel pech dus. Dit voorbeeld is één van velen die geschaard kan worden onder wedstrijden die uit de hand lopen.

Wie moet nu zorgen voor de veiligheid in het stadion? Politie, gemeenten, clubs, supporters en het OM zijn samen verantwoordelijk voor een veilige situatie voor, tijdens en na de wedstrijd. De club in het stadion en politie erbuiten. Omdat clubs hun supporters het beste kennen en facilitaire middelen kunnen aanschaffen voor hun stadion, is besloten dat voetbalclubs zelf verantwoordelijk zijn als het gaat om spreekkoren. Veiligheidscoördinatoren in de betaaldvoetbalorganisaties hebben de volgende richtlijnen met betrekking tot de bestrijding van verbaal geweld:

• Communiceren over tolerantiegrenzen in het betreffende stadion.
• Inzetten van stewards en video-observatiesystemen om ongewenste spreekkoren te lokaliseren en aanstichters te identificeren.
• Inzetten van de betaaldvoetbalorganisatie en politie om aanstichters van spreekkoren op te sporen en aan te houden.
• Afspraken maken met de officier van justitie met betrekking tot het vervolgingsbeleid en de melding aan de KNVB.

Een goed video-observatiesysteem met hogeresolutiecamera’s (ultra-HD), gecombineerd met intelligente videoanalyse, maakt het mogelijk om de veiligheid en beveiliging in een stadion te vergroten. Het publiek kan tijdens de wedstrijd in de gaten worden gehouden en calamiteiten kunnen in een vroeg stadium worden gesignaleerd. Spreekkoren zijn echter moeilijk om preventief tegen te gaan. Door gebruik te maken van audioanalyse in combinatie met videosurveillance, kunnen echter de eerste signalen worden opgevangen. Hiermee kan een mogelijke escalatie worden voorkomen. Ook bij toegangscontrole kan intelligente videoanalyse een uitkomst bieden. Het houdt hooligans met een stadionverbod buiten doordat bijvoorbeeld gezichtskenmerken worden ingevoerd in een videomanagementsysteem. Door middel van forensic search, kunnen hooligans naderhand worden opgespoord. Uiterlijke kenmerken worden als variabelen ingevoerd in het managementsysteem. Deze beelden kunnen later van onschatbare waarde zijn.

Het managen van een crowd die bestaat uit 50.000 mensen. Geen gemakkelijke klus. Dit betekent constante sturing en waakzaamheid in geval van nood. De frequentie van calamiteiten is in stadions niet hoog, maar de impact van een calamiteit is groot. De fysieke veiligheid van supporters kan in het geding komen door bijvoorbeeld brand, instortingsgevaar, verdrukking of extreem weer. Naast een gedegen ontruimingsinstallatie zijn er tips die kunnen bijdragen aan crowd control:

• Zet informatie- en communicatiemiddelen specifiek in voor een doelgroep of zelfs persoonlijk. Een applicatie gericht op één persoon in plaats van massacommunicatie werkt vaak beter.
• Maak in uw communicatie naar supporters duidelijk waarom keuzes worden gemaakt, bijvoorbeeld door het gebruik van een omroepinstallatie.
• Goed gedrag doet volgen: stewards laten optreden als gastheren in plaats van ‘politieagenten’.
• ‘Verkeersregelaars’ kunnen supportersstromen begeleiden door aanwijzingen te geven die aan de hand van een camerasysteem.
• In een stadion kunt u met een gedegen audiosysteem specifieke informatie per zone verschaffen aan supporters. Deze gerichte meldingen dragen bij aan uw crowdcontrol.

Crowdmanagement blijft ook in de toekomst een belangrijk aandachtspunt in voetbalstadions. Hopelijk zorgt de samenwerking tussen de clubs, de overheid, oplossing vanuit de markt en het plezier van het kijken naar een voetbalwedstrijd voor een vermindering van agressief gedrag.